اره فلکهای یا همان اره نواری یکی از دستگاههای رایج و اصلی در صنایع چوب (نجاری، مبلمان و …) هست. اره نواری در اندازه، اسم و کاربردهای مختلف وجود دارد. برای اولین بار در سال ۱۸۰۹ ایده ساخت اره فلکهای توسط ویلیان نیوبری مطرح شد اما مشکلاتی با دستگاه ساختهی او همراه بود.
یکی از مشکلات شایع در اره ساخته شده توسط ویلیام، عمر کوتاه تیغه بود. در سال ۱۸۴۶ یک زن فرانسوی به نام آنه پالین، تکنیکی جدید برای جوشکاری تیغههای اره فلکه ابداع کرد که تحولی در این صنعت و استفاده از دستگاه اره نواری پدید آورد. او پس از این تغییر، تولید و فروش عمده اره نواری را آغاز نمود.
اره فلکه نجاری را میتوان به دو مدل عمودی (ایستاده) و افقی تقسیم نمود
اره نواری افقی:
اره نواری افقی در کارخانههای چوب بری و صنایع بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند و قطر فلکه آنها از ۱۰۰ سانتی متر شروع و در قطرهای بزرگتر موجود است. از این ارهها برای برش تنههای بزرگ قطور درخت به برشها و الوارهای کوچکتر استفاده میشود. تنههای درخت با استفاده از جک برقی یا هیدرولیکی بر روی خط برش قرار میگیرد و اپراتور تیغه اره را بر روی تنهی درخت با استفاده از موتورهای الکتریکی به حرکت در میآورد. این ارهها بانام ((اره رام)) هم شناخته میشوند.
اره نواری عمودی (ایستاده):
اره نواری عمودی در بیشتر کارگاههای صنایع چوب موجود است و بسیار عمومیتر از اره افقی است. این ارهها در اندازههای رومیزی، برای برش چوبهای نازک و سبک برای معرق کاری و در اندازههای بزرگتر و تا قطر ۱۰۰ سانتی متر برای برش گردهبینههای قابل حمل استفاده میشود. اره نواریهای معمول در کارگاههای نجاری قطر ۶۰ یا ۸۰ هست.
ارههای عمودی فلکه معمولاً در کارگاههای چوب بری مورد استفاده قرار میگیرند و برای راه اندازی آن باید حتماً برق ۳ فاز داشته باشید. اما ارههای ۶۰ یا ۸۰ با برق تک فاز هم قابل راه اندازی هستند.
در این نوشته بهصورت تخصصی به مبحث اره نواری ایستاده یا همان اره فلکه عمود میپردازیم.
بدنه:
این ارههای معمولاً از بدنه یکپارچه چدنی ساخته شدهاند. بدنه چدنی بسیار سنگین است و این سنگینی از تکان خوردن اره در اثر برش و گردش موتور جلوگیری میکند. در برخی مدلهای امروزی از بدنه آهنی هم استفاده میشود که بهتر است پایههای آن را به زمین پیچ کنید تا در اثر لرزش، تنظیمات و دقت اره به هم نخورد.
فلکهها:
قسمت بعدی اره، فلکههای چدنی آن هست. دو فلکه در بالا و پایین اره وجود دارد. هر کدام از این فلکهها با استفاده از محور و بلبرینگ به بدنه متصل شدهاند. فلکه پایینی ثابت است اما فلکه بالایی بهوسیله پیچهای تنظیمی که بر روی آن تعبیه شده است، قابلیت حرکت به بالا و پایین و عقب و جلو دارد. حرکت بالا و پایین برای شل و محکم کردن تیغه است و حرکت عقب و جلو، برای تنظیم تیغه با فلکه پایینی در نظر گرفته شده است.
الکتروموتور:
الکتروموتور به بدنه پیچ شده است و با استفاده از تسمه و فولی، به فلکه پایینی ارتباط پیدا کرده میکند. الکتروموتور فلکه پایینی را به حرکت در میآورد و فلکه بالایی با کمک تیغه اره، به حرکت در میآید. الکتروموتورها در دو مدل تک فاز و سه فاز بر روی اره نواری، قابلیت نصب دارند.
بخشها حفاظتی:
تیغه به فلکهها متصل میشود و با استفاده از الکتروموتور به چرخش در میآید و بهاصطلاح دور میگیرد. برای حفاظت بدن و جان استاد کار در مقابل خروج احتمالی تیغه از فلکه یا شکستن احتمالی تیغه معمولاً از حفاظهای فلزی و چوبی استفاده میکنند.
حفاظ فلزی بر روی فلکهها قرار میگیرد و حفاظهای چوبی بهصورت باکس در راستای مسیر حرکت تیغه نصب میشود و درپوش بر روی آن قرار میگیرد تا در صورت نیاز به تعویض تیغه، درپوشها باز شوند.
این حفاظها علاوه بر خاصیت ایمنیشان، مانع پرتاب شدن خاک اره به فضای اطراف میشود.
در حفاظ سمت راستی اهرمها و بلبرینگهایی برای کنترل تیغه به عقب و جلو و چپ و راست به عهده دارند. که بنا بهاندازه چوب و ضخامت آن قابل تنظیم است.
صفحه:
صفحه به تنهایی از چند بخش تشکیل شده است.
گونیا:
برای تنظیم زاویه و تنظیم عرض برش مورد استفاده قرار میگیرد. در مدلهای جدید، گونیای زاویه دار هم وجود دارد. یک گونیا برای برشهای صاف و ثابت و گونیای دیگر برای برشهای زاویه دار.
البته معمولا صفحه در برخی اره فلکه های کوچک ،قابلت چرخش به چپ و راست دارند و با این ترفند می توان برش های زاویه دار ایجاد کرد.
بر روی صفحه شیاری بهصورت طولی وجود دارد که امکان نصب گونیای متحرک بر روی آن را دارید. همچنین شکافی روی صفحه ایجاد شده که بهوسیله آن میتوانید تیغه را به محل مورد نظر هدایت کنید.
نکتههایی که باید در مورد اره نواری بدانید:
همهی اره فلکههای قسمتهای گریس خور دارند و این قسمتها را هر چند وقت یکبار گریس کاری کنید. (با استفاده از پمپ گریس)
قبل از روشن کردن دستگاه، از محکم بودن تیغه مطمئن شوید.
بعد از اتمام روز کاری، با استفاده از پیچ تنظیم فلکه بالایی، تیغه را شل کنید تا در اثر انقباض و انبساط، تیغه ترک نخورد.
همیشه الکتروموتور و سایر قسمتهای اره را باد بگیرید و گردو خاک را از روی آن بردارید.
بعد از برشکاری در صورتی که دستگاه وکیوم ندارید، خاک اره را از روی زمین جمع کنید تا مشکلات تنفسی و بینایی ایجاد نکند.
از چپ و راست و تیز بودن دندانه تیغه اطمینان حاصل کنید چون نبود چپ و راست مناسب در دندانههای تیغه موجب ایجاد فشار بیشتر بر روی تیغه و الکتروموتور میشود.
در هنگام برش از ماسک و عینک استفاده کنید.
در زمان تنظیم گونیا، دستگاه را خاموش کنید.
زمانی که دستگاه روشن است به هیچ عنوان در جهت گردش تیغه نایستید چون اگر تیغه پاره شود، مانند شلاق به طرفی پرتاب میشود.